
AMBACHTELIJKE HOUTBEWERKING
Als passie en opleiding samenkomen dan kan dat alleen maar voor een enthousiaste therapeut zorgen. In de opleiding Ergotherapie te Gent kreeg vroeger elke ergotherapeut een basis houtbewerking mee. Ik herinner me een prachtige zolder met prachtige werkbanken en vooral zeer interessant materiaal. Het was het beste uurtje van de week en die interesse is alleen maar blijven groeien. Nu heb ik iets mooiers. Geen machines meer, want de relatieve stilte bij het slow-woodworking heeft iets rustgevends. Geen stof, de geur van hout, het ritmische geschaaf en getimmer, … Houtbewerking blijkt dan ook nog een ideaal middel te zijn om heel wat doelstellingen te kunnen afvinken. Welkom in mijn houtatelier.
Houtbewerking is zoveel meer dan zomaar een stukje hout bewerken. Het is een manier voor kinderen om spelenderwijs hun fijne motoriek te ontwikkelen. Ze leren gereedschap vasthouden, hout vastklemmen en bewerken met hun handen. Zonder dat ze het doorhebben, oefenen ze hun hand-oogcoördinatie en verbeteren ze de precisie van hun bewegingen. Die vaardigheden komen later goed van pas bij schrijven, tekenen en andere taken waarbij nauwkeurigheid belangrijk is.
Daarnaast daagt houtbewerking kinderen uit om creatief te denken. Ze bedenken iets in hun hoofd en zetten dat om in een echt, tastbaar object. Hoe gaan ze het aanpakken? Welk gereedschap hebben ze nodig? Door te experimenteren leren ze bij en ontdekken ze wat werkt en wat niet. En als het niet lukt? Dan bedenken ze een andere oplossing. Zo trainen ze niet alleen hun creativiteit, maar ook hun probleemoplossend denken.
Maar houtbewerken is ook een oefening in geduld en doorzettingsvermogen. Een werkstuk afmaken kost tijd, en niet alles lukt in één keer. Misschien breekt er een stukje af of zit een spijker scheef. Dat hoort erbij. Kinderen leren dat fouten maken geen ramp is, maar net een kans om te leren. Door vol te houden en bij te sturen waar nodig, geraken ze steeds verder.
En het mooiste moment? Wanneer ze hun werkstuk af hebben en vol trots laten zien wat ze zelf gemaakt hebben. Dat gevoel van trots en eigenwaarde is goud waard. Het motiveert hen om nieuwe dingen te proberen en te geloven in hun eigen kunnen.
Daarnaast leren ze ook iets heel waardevols: verantwoordelijkheid. Werken met gereedschap vraagt aandacht en respect. Ze leren hoe ze veilig kunnen werken en waarom dat belangrijk is. Die bewustwording helpt hen niet alleen in het atelier, maar ook in andere situaties waarin zorgvuldigheid en verantwoordelijkheid nodig zijn.
Kortom, houtbewerking is niet alleen leuk, maar ook ontzettend waardevol. Het helpt kinderen groeien op zoveel verschillende vlakken – en dat zonder dat ze het zelf doorhebben.
HANDELEND LEREN DOOR CONCRETE ACTIVITEITEN
De houtbewerking bij Lerende Handen gebeurt zonder machines. Dat heeft een aantal voordelen: het is veilig, er is geen gehoorbescherming nodig en er vliegt geen schadelijk stof rond. Er wordt enkel met vol hout gewerkt, geen plaatmateriaal!
Natuurlijk zorgt ambachtelijke houtbewerking voor wat extra fysieke uitdagingen zoals uithouding, tweehandig handelen, grof en fijn motorisch handelen, evenwicht en natuurlijk … spierkracht. Het grote voordeel aan het werken met enkel handgereedschap is dat het werk op elk moment kan gestaakt worden. Als het fysiek te zwaar wordt, pauzeer je of doe je even iets anders. Kinderen laten mooi zien hoe je dat doet.
Hout bewerken is natuurlijk niet enkel fysiek uitdagend, maar doet ook beroep op je cognitieve vaardigheden. Aan het eigenlijke houtbewerken gaat immers heel wat denkwerk vooraf. Je moet plannen, structureren, organiseren, meten, aanpassen, … En tijdens het bewerken moet je constant terug je werk evalueren. Het gevreesde moment is altijd het ‘point of no return’. Je zaagt iets af wat niet afgezaagd had moeten worden. Je plan moet bijgestuurd worden.
Houtbewerking kan worden ingezet bij:
kinderen die moeite hebben met rekenen
kinderen met ASS
kinderen die moeite hebben met ruimtelijk inzicht
kinderen met dyscalculie
trainen van executieve functies
trainen van grove en fijne motoriek
kinderen met een coördinatiestoornis (DCD, …)
Wat kan houtbewerking voor hen betekenen?
zelfvertrouwen groeit
actief leren met alle zintuigen
senso-motorische ontwikkeling
coördinatie
taal- en luistervaardigheden
spierspanning, spierkracht
sensorische gewaarwording
visueel-motorische integratie
visueel ruimtelijk bewustzijn
cognitieve ontwikkeling
tijdsorganisatie en planning
aandacht en concentratie
relaties leggen oorzaak-gevolg
probleemoplossend vermogen
rekenvaardigheden
geheugen
keuzes maken, prioriteiten stellen
creativiteit bevorderen
de beleving van het ‘maken’
frustratiedrempel verhogen
risico-analyse
nieuwe ervaringen
doorzettingsvermogen verhogen
opgewassen zijn tegen tijdsdruk
evt leren samenwerken aan 1 gezamenlijk project
…
