Het ondersteunen van kinderen en jongeren met sensorische prikkelverwerkingsverschillen

Wat houdt sensorische verwerking in?

Sensorische verwerking beschrijft hoe onze hersenen informatie verwerken die we via onze acht! zintuigen ontvangen. Voor de meeste kinderen verloopt dit proces als een normaal onderdeel van hun ontwikkeling. Tijdens het spelen en het uitvoeren van activiteiten ontwikkelen ze vaardigheden om sensorische prikkels op te merken en te gebruiken.

Iedereen ervaart sensorische verwerking echter anders en deze verschillen kunnen door de jaren heen veranderen. Sommige mensen houden van intense smaken, terwijl anderen deze net gaan vermijden. Sommigen genieten van achtbanen, terwijl anderen er niet in durven. Zolang men in staat is om deel te nemen aan gewenste activiteiten, hebben deze verschillen geen enkele ondersteuning nodig.

Bij sommige kinderen verloopt de sensorische ontwikkeling evenwel anders, wat kan komen door ontwikkelingsvertragingen of neurodivergenties zoals ASS, ADHD of overgevoeligheid. Hierdoor hebben ze moeite om aan dagelijkse activiteiten deel te nemen. Bijvoorbeeld, een kind kan zo overgevoelig zijn voor geluid dat het een feestje vermijdt of agressief reageert als iemand hen aanraakt omdat ze dit als pijnlijk ervaren.

De rol van ergotherapeuten bij sensorische verwerkingsverschillen

Ergotherapeuten helpen mensen bij het uitvoeren van hun dagelijkse bezigheden. Voor kinderen en jongeren zijn dit voornamelijk zelfzorg, spel en toegang tot onderwijs. Ergotherapeuten beoordelen de vaardigheden van kinderen om deze activiteiten uit te voeren en bieden advies en ondersteuning om de deelname hieraan te bevorderen.

Verschillen in sensorische verwerking kunnen bijdragen aan problemen met dagelijkse bezigheden. Kinderergotherapeuten met een bijkomende opleiding in sensorische integratie hebben de expertise om de sensorische sterktes en zwaktes van een kind te identificeren en de impact hiervan op hun dagelijkse activiteiten te beoordelen.

Er zijn verschillende methoden om de vaardigheden van een kind te beoordelen en we proberen dit altijd op een leuke manier te doen die het kind centraal stelt. De beoordeling van een ergotherapeut is gericht op de dagelijkse activiteiten van het kind, in plaats van uitsluitend op sensorische verwerking.

De sensorische uitdagingen die sommige kinderen en jongeren ervaren, maken vaak deel uit van een bredere neurodiversiteit, vooral bij autisme of ADHD.

Ondersteuning bij sensorische prikkelverwerking

Er zijn verschillende benaderingen om sensorische verwerkingsverschillen aan te pakken.

• Het ondersteunen van de persoon en zijn omgeving om hun unieke sensorische voorkeuren en profiel te begrijpen.

• Het aanpassen van taken of de omgeving zodat de jongere ondanks sensorische verwerkingsverschillen zinvol kan deelnemen.

Wij zien sensorische prikkelverwerkingsverschillen niet als een probleem dat opgelost moet worden. Door de taak of omgeving aan te passen, kunnen we mensen met verschillende sensorische verwerkingspatronen ondersteunen om deel te nemen aan voor hen belangrijke activiteiten.

Er bestaan benaderingen die gericht zijn op het veranderen van hoe het brein van een jongere sensorische informatie verwerkt. Deze benaderingen vereisen intensieve, directe interventie. De bekendste hiervan is Ayres Sensory Integration of Sensorische Integratietherapie. Dit is niet altijd noodzakelijk. Soms kom je al een heel eind met inzicht in het sensorisch systeem.